رشته روانشناسی، گرایش روانشناسی سلامت

رشته روانشناسی، گرایش روانشناسی سلامت

روانشناسی سلامت Health Psychology   معرفی رشته روانشناسی سلامت از گرایش‌های نسبتا جدید در حیطه روانشناسی است که در واقع می‌توان آن را یک گرایش بین‌رشته‌ای متشکل از روانشناسی، پزشکی و بهداشت دانست. طبق تعریف، روانشناسی سلامت علم مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتاری در سلامت، بیماری و مراقبت‌های بهداشتی است. این گرایش نگاه متفاوتی به […]

SHARE COMMENTS

رشته روانشناسی، گرایش روانشناسی سلامت

روانشناسی سلامت Health Psychology   معرفی رشته روانشناسی سلامت از گرایش‌های نسبتا جدید در حیطه روانشناسی است که در واقع می‌توان آن را یک گرایش بین‌رشته‌ای متشکل از روانشناسی، پزشکی و بهداشت دانست. طبق تعریف، روانشناسی سلامت علم مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتاری در سلامت، بیماری و مراقبت‌های بهداشتی است. این گرایش نگاه متفاوتی به […]

SHARE COMMENTS

رشته روانشناسی، گرایش روانشناسی سلامت

روانشناسی سلامت Health Psychology   معرفی رشته روانشناسی سلامت از گرایش‌های نسبتا جدید در حیطه روانشناسی است که در واقع می‌توان آن را یک گرایش بین‌رشته‌ای متشکل از روانشناسی، پزشکی و بهداشت دانست. طبق تعریف، روانشناسی سلامت علم مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتاری در سلامت، بیماری و مراقبت‌های بهداشتی است. این گرایش نگاه متفاوتی به […]

SHARE COMMENTS

رشته روانشناسی، گرایش روانشناسی سلامت

روانشناسی سلامت Health Psychology   معرفی رشته روانشناسی سلامت از گرایش‌های نسبتا جدید در حیطه روانشناسی است که در واقع می‌توان آن را یک گرایش بین‌رشته‌ای متشکل از روانشناسی، پزشکی و بهداشت دانست. طبق تعریف، روانشناسی سلامت علم مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتاری در سلامت، بیماری و مراقبت‌های بهداشتی است. این گرایش نگاه متفاوتی به […]

SHARE COMMENTS

روانشناسی سلامت

Health Psychology

معرفی

رشته روانشناسی سلامت از گرایش‌های نسبتا جدید در حیطه روانشناسی است که در واقع می‌توان آن را یک گرایش بین‌رشته‌ای متشکل از روانشناسی، پزشکی و بهداشت دانست. طبق تعریف، روانشناسی سلامت علم مطالعه فرایندهای ذهنی و رفتاری در سلامت، بیماری و مراقبت‌های بهداشتی است. این گرایش نگاه متفاوتی به بیماری و سلامت دارد و بیماری را نه تنها حاصل فرایندهای زیستی (مانند ویروس، تومور و غیره) بلکه آن را حاصل عوامل روانشناختی (مانند عقاید و افکار)، عوامل رفتاری (مانند عادات) و عوامل اجتماعی (مانند عوامل اقتصادی) نیز می‌داند. روانشناسان سلامت با درک عوامل مؤثر بر سلامتی و به‌کارگیری سازنده آنها، می‌توانند سلامت را هم در مقیاس فردی، به‌صورت کار با یک بیمار خاص و هم در مقیاس وسیع، با تأثیر بر برنامه‌های بهداشتی عمومی بهبود بخشند. در رشته روانشناسی سلامت چهار هدف کلی زیر دنبال می‌شود:

1. ارتقاء و حفظ سلامت. روانشناسان سلامت موضوع‌هایی از قبیل تأثیر ورزش و تحرک بدنی، سیگار کشیدن، استفاده از کمربند ایمنی در هنگام رانندگی، مصرف مشروبات الکلی و پای‌بندی به رژیم‌های غذایی خاص را بر سلامتی مردم بررسی می‌کنند.
2. پیش‌گیری و درمان بیماری‌ها. روانشناسان سلامت با کاربرد اصول روانشناسی سلامت می‌توانند به پیش‌گیری، درمان و توان‌بخشی بسیاری از وضعیت‌های پزشکی و بیماری‌ها نظیر فشار خون بالا، سرطان‌، دیابت، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی کمک کنند.
3. تشخیص و ردیابی علل بیماری‌ها. روانشناسان سلامت در مطالعه بیماری‌ها مجموعه‌ای از علل مانند عوامل شخصیتی، رفتاری، روندهای فیزیولوژیکی، عوامل ادراکی و از همه مهم‌تر عوامل مربوط به سبک زندگی را بررسی می‌کنند.
4. بهبود نظام خدمات بهداشتی و درمانی. روانشناسان سلامت، تأثیر سیستم بهداشتی-درمانی مانند خصوصیات بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها، خانه‌های سالمندان و هزینه‌های بهداشتی-درمانی را بر سلامت مردم بررسی می‌کنند.

تفاوت با گرایش بالینی

دو گرایش سلامت و بالینی در روانشناسی هم از لحاظ دیدگاه و هم ازلحاظ کاربرد با هم تفاوت دارند. ویژگی مهم روانشناسی سلامت، هم‌یاری و تشریک‌مساعی با سایر متخصصان پزشکی و حرفه‌های مراقبت بهداشتی در ارائه خدمات در وضعیت‌های پزشکی مانند قلب و عروق، سرطان، دیابت، چاقی و پیوند عضو است. درحالی‌که روان‎شناسی بالینی عمدتا شامل همکاری با متخصصان سلامت روان یعنی روان‌پزشکان، مشاوران و مددکاران اجتماعی بالینی در ارائه خدمات به بیماران مبتلا به اختلالات روان‌پزشکی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی و وسواس است.

هدف از این گرایش تحصیلی:

1. تربیت نیروی انسانی کارآمد و صاحب‌نظر متناسب با فرهنگ بومی و اسلامی برای ارتقاء و حفظ سلامت، توان‌مندسازی افراد، سازمان‌ها و جامعه برای ارتقای رفتارهای اجتماعی مرتبط با سلامت و ساخت محیطی سالم، پیش‌گیری و ارائه مداخلات روانی-اجتماعی در بیماری‌ها، تشخیص عوامل و ردیابی علل بیماری‌ها و بهبود نظام خدمات درمانی و مراقبت بهداشتی.
2. ایجاد بستری برای هم‌یاری افراد واجد مهارت یعنی متخصصان و صاحب‌نظران رشته‌های مختلف مرتبط با سلامت و بیماری در زمینه‌های پیش‌گیری، مداخلات و بازتوانی روانی-اجتماعی و انجام امور پژوهشی و آموزشی در این زمینه.
3. رشد و توسعه پژوهش، تولید علم و نظریه‌پردازی بومی جهت طراحی مداخلات پیش‌گیرانه و مداخلات روانی-اجتماعی در زمینه ارتقای سلامت و کاهش بیماری‌ها در سطح کشور.
4. آموزش و توان‌مندسازی در زمینه ارزیابی و پایش خدمات بهداشتی-درمانی با عنایت به سند چشم‌انداز و برنامه‌های کلان کشور.

بازار کار

ماهیت بین‌رشته‌ای روانشناسی سلامت، بازار کار مطلوبی را برای این رشته فراهم کرده است که در زیر به برخی از موقعیت‌های شغلی مناسب برای فارغ‌التحصیلان این رشته اشاره می‌شود:

1. مراقبت سرپایی (برای مثال کار با پزشک عمومی، داخلی یا اطفال و کلینیک‌های بهداشت و مشاوره در دانشگاه‌ها و مدارس)
2. مراقبت فوریت (برای مثال کار در اورژانس)
3. مراقبت تخصصی (برای مثال در کلینیک‌های درد، آرتریت، تومورشناسی، جراحی، ریه، دندان‌پزشکی و …)
4. بیمارستان‌های عمومی و تخصصی (برای مثال در بخش‌های بیماران رو به مرگ، واحد سوختگی یا مراقبت قلبی و …)
5. واحدهای توان‌بخشی (برای مثال واحد طناب نخاعی، سکته، آسیب به سر، ریه و …)
6. مراقبت پرستاری در خانه
7. خانه‌های سالمندان
8. مراکز نگه‌داری افراد خاص (مانند جانبازان و معلولین)
9. موقعیت‌های بهداشت صنعتی-سازمانی و شغلی
10. مراکز خدمات مشاوره و روانشناسی
11. مراکز پیش‌دبستانی و مدارس عادی و استثنایی
12. و موقعیت‌های دیگر

طول دوره و شکل نظام

نظام کارشناسی ارشد به دو شیوه آموزش‌محور و آموزشی-پژوهشی اجرا می‌گردد با این تفاوت که در شیوه آموزشی-پژوهشی، در پایان دوره واحد پایان‌نامه اخذ می‌شود ولی در شیوه آموزش‌محور چهار واحد اختیاری، جایگزین پایان‌نامه می‌شود. طول مدت لازم برای اتمام کل این دوره در حالت عادی ۲ سال است. حداقل و حداکثر مدت مجاز فارغ‌التحصیلی این دوره مطابق آیین‌نامه دوره کارشناسی ارشد وزارت علوم (و برای این دانشگاه مطابق با آیین‌نامه‌های دوره‌های مجازی) است. نظام آموزشی دوره کارشناسی ارشد واحدی است و کلیه درس‌ها، کارورزی و پایان‌نامه (در شیوه آموزشی-پژوهشی) در ۴ نیم‌سال ارائه می‌شوند. زمان هر نیم‌سال ۱۶ هفته است، مدت تدریس یک واحد نظری ۱۶ ساعت و یک واحد عملی ۳۲ ساعت است.

تذکر:  دانشجویانی که مدرک کارشناسی غیرمرتبط دارند لازم است جهت تسلط بر مباحث کارشناسی ارشد روانشناسی سلامت برخی دروس جبرانی را اخذ نمایند. با اخذ دروس جبرانی تعداد واحدها افزایش خواهد داشت و طول دوره نیز ممکن است بیش از ۴ نیم‌سال شود.

تعداد واحدهای درسی (و پژوهشی)

تعداد واحدهای درسی و پژوهشی این دوره برای هر دو شیوه آموزش‌محور و آموزشی-پژوهشی ۳۲ واحد و به شرح زیر است:

الف- شیوه آموزش‌محور:

توضیح ۱: شیوه آموزشی پیش‌فرض در مؤسسه آموزش عالی الکترونیکی ایرانیان شیوه آموزش‌محور است. ترکیب و تنوع دروس با توجه به جداول تعیین‌شده در سرفصل وزارت علوم و تحت نظر گروه روانشناسی تعیین و به دانشجویان ارائه می‌شود.

توضیح ۲: دانشجویان می‌توانند در صورت تمایل و به‌شرط واجد شرایط بودن، تقاضای تغییر شیوه آموزشی از آموزش‌محور به آموزشی-پژوهشی را داشته باشند.

ب- شیوه آموزشی-پژوهشی:

توضیح: در صورتی‌که با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، دانشجو شرایط اخذ پایان‌نامه را داشته باشد، می‌تواند تحت نظر استاد راهنما، موضوع مورد مطالعه خود را انتخاب و در گروه برای تصویب مطرح نماید. انتخاب پروژه تحقیقاتی در دوره کارشناسی ارشد روانشناسی سلامت بر اساس علاقه و توانایی دانشجو و با نظر استاد راهنما و توافق گروه صورت می‌گیرد. موضوع انتخاب‌شده باید درجهت شناخت و رفع مسایل اساسی در زمینه پیش‌گیری، مداخله و توان‌بخشی در حوزه روانشناسی سلامت باشد. به‌طور مؤکد پیشنهاد می‌شود موضوعات انتخابی دارای جهت‌گیری فرهنگی و اجتماعی باشد و امکانات اجرای طرح در زمانی منطقی و در محل اجرا موجود باشد.

توضیح ۱: دانشجو موظف است تعدادی از واحدهای جبرانی را پس از اعلام گروه آموزشی اخذ نماید. حداکثر واحد جبرانی درکارشناسی ارشد روانشناسی سلامت ۲۴ واحد است. دروس جبرانی از دروس کارشناسی رشته روانشناسی است.
توضیح ۲: در صورتی‌که مقررات تصریح‌شده و یا سیاست‌های کلان وزارت علوم، امکان ورود دانشجویان سایر رشته‌ها را به این رشته فراهم نماید، دانشجویان غیرمرتبط به‌طور قطع باید دروس جبرانی را با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه بگذرانند.

توضیح ۳: دانشجویان رشته‌های روانشناسی و رشته‌های مرتبط نیز موظف‌اند با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، تمامی یا تعدادی از دروس جبرانی مرتبط را بگذرانند.

توضیح: دانشجویان تمام ۲۴ واحد دروس تخصصی (الزامی) کارشناسی ارشد روانشناسی سلامت را برحسب تنظیم گروه آموزشی خواهند گذراند.

توضیح ۱: در شیوه آموزشی-پژوهشی دانشجویان باید ۴ واحد از دروس اختیاری را مطابق با اعلام گروه آموزشی دانشگاه انتخاب و اخذ نماید.

توضیح ۲: در شیوه آموزش‌محور چون دانشجویان واحد پایان‌نامه را ندارند ۴ واحد آن را باید با دروس اختیاری پر کنند، بنابراین در مجموع موظف به گذراندن ۸ واحد از دروس اختیاری هستند.

_________________________

چارت درسی

جهت دانلود و مشاهده چارت درسی روانشناسی سلامت اینجا کلیک کنید.