روانشناسی بالینی

Clinical Psychology

روانشناسی بالینی یکی از شاخه‌های روانشناسی است که هدف آن مطالعه نابهنجاری‌های رفتاری، شناختی و هیجانی انسان، پیش‌گیری از این نابهنجاری‌ها و در نهایت تغییر و درمان آنها براساس نظریه‌های موجود در علم روانشناسی است. به‌طور خلاصه می‌توان گفت هدف روانشناسی بالینی بیش از هر چیزی حفظ یا بازگرداندن سلامت روان به افراد است.

رشته کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی محبوب‌ترین گرایش روانشناسی است که بیشترین تعداد متقاضیان را در بین داوطلبان به خود اختصاص داده است.
اغلب داوطلبان به دلیل علاقمندی به شناخت منشاء نابهنجاری‌های روان‌شناختی و مشغول شدن به حرفه روان‌درمان‌گری به سمت رشته روانشناسی بالینی گرایش پیدا می‌کنند، هرچند کاربرد این رشته در زندگی روزمره و شناخت خود نیز می‌تواند از علل محبوبیت این گرایش باشد.
در یک نگاه اجمالی می‌توان گفت غالب کارهای یک روانشناس بالینی در راستای پژوهش، آموزش، تشخیص و درمان است.

مهارت‌های لازم برای یک روانشناس بالینی

دانشجوی گرایش بالینی باید دارای مهارت گوش دادن فعال و فن بیان مناسب جهت انتقال مؤثر اطلاعات باشد. داشتن هوش اجتماعی، توانایی درک دلیل رفتار دیگران و استفاده از منطق و استدلال نیز ازجمله شاخص‌های لازم برای یک روانشناس بالینی است. در این حرفه فرد با موقعیت‌های استرس‌زای فراوانی روبرو خواهد بود و باید بتواند در چنین شرایطی، کنترل خودش و موقعیت را به‌دست گیرد. از آنجا که مراجعه‌کنندگان باید بتوانند به روانشناس خود اعتماد کنند، حس مسئولیت‌، رازداری و تعهد روانشناس بالینی از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌طور کلی روانشناس بالینی باید ظرافت‌های گفتاری و رفتاری بسیاری را رعایت کند که این موضوع، مستلزم داشتن دانش کافی، علاقه و استعداد جهت برقراری و درک روابط انسانی است.

هدف از این دوره:

» تربیت نیروهای کارآمد در حوزه‌های پیش‌گیری، تشخیص و روان‌درمان‌گری اختلالات روان‌شناختی با جهت‌گیری فرهنگ بومی و دینی.
» تربیت نیروی انسانی کارآمد، برای فعالیت در امور آموزشی و پژوهشی مربوط به رشته و نیاز جامعه با جهت‌گیری فرهنگ بومی و دینی.

مهارت، توانمندی و شایستگی دانش‌آموختگان روانشناسی بالینی
ردیف	مهارت‌ها، شایستگی‌ها و توانمندی‌های ویژه	دروس مرتبط
۱	ارائه خدمات بالینی روان‌شناختی: سنجش و تفسیر بالینی نتایج اجرای آزمون‌های روان‌شناختی، مصاحبه و تشخیص بالینی، مداخله‌های بالینی	ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه تشخیصی) ارزیابی بالینی ۲ (آزمون‌های شناختی، عینی و فرافکن) مداخلات شناختی-رفتاری، مداخلات معنوی-دینی مداخلات روان‌شناختی زوجین، خانواده و گروه‌درمانی
۲	خدمات آموزشی: ارائه دوره‌های آموزشی در سطح اول پیش‌گیری (مهارت‌های زندگی، شیوه‌های فرزندپروری، بهداشت روانی و…)	روانشناسی تحولی پیشرفته
۳	خدمات پژوهشی: توانایی مسأله‌یابی و انجام پژوهش‌های مرتبط در حوزۀ خدمات بالینی	آمار و روش تحقیق کمی و کیفی پیشرفته
۴	توانائی انجام پژوهش و ارائه مداخلات در حوزۀ آسیب‌های نوپدید	مداخلات روان‌شناختی در آسیب‌های نوپدید
۵	توانایی مداخله در بحران	مداخله در بحران

طول دوره و شکل نظام

نظام کارشناسی ارشد به دو شیوه آموزش‌محور و آموزشی-پژوهشی اجرا می‌شود که هر یک شامل دو بخش آموزشی و پژوهشی (پایان‌نامه) است. طول مدت لازم برای اتمام کل این دوره در حالت عادی ۲ سال است.

حداقل و حداکثر مدت مجاز فارغ‌التحصیلی این دوره مطابق آیین‌نامه دوره کارشناسی ارشد (و برای این دانشگاه آیین‌نامه‌های دوره‌های مجازی) است. نظام آموزشی آن واحدی است و کلیه درس‌ها، کارورزی و پایان‌نامه (در شیوه آموزشی-پژوهشی ) در ۴ نیم‌سال ارائه می‌شوند. زمان هر نیم‌سال ۱۶ هفته است. مدت تدریس یک واحد نظری ۱۶ ساعت و یک واحد عملی نیز ۳۲ ساعت است.
تذکر: با اخذ دروس جبرانی تعداد واحدها افزایش خواهد داشت و طول دوره نیز ممکن است بیش از ۴ نیم‌سال شود.

تعداد واحدهای درسی (و پژوهشی)

تعداد واحدهای درسی و پژوهشی این دوره برای هر دو شیوه آموزش‌محور و آموزشی-پژوهشی ۳۲ واحد و به شرح زیر است:

الف- شیوه آموزش‌محور:

شیوه آموزش‌محور
ردیف	نوع درس	تعداد واحد
۱	دروس عمومی	–
۲	دروس پایه	–
۳	دروس تخصصی/الزامی (دروس نظری+کارورزی)	۲۲ (۱۸ واحد + ۴ واحد)
۴	دروس اختیاری	۶
۵	پایان‌نامه	۴
۶	جمع	۳۲

توضیح ۱: شیوه آموزشی پیش‌فرض در مؤسسه آموزش عالی الکترونیکی ایرانیان شیوه آموزش‌محور است. ترکیب و تنوع دروس با توجه به جداول تعیین‌شده و تحت نظر گروه روانشناسی تعیین و ارائه می‌شود ( لازم به ذکر است که دانشجویان می‌توانند با رعایت مقررات ویژه، تقاضای تغییر شیوه آموزشی از آموزش‌محور به آموزشی-پژوهشی را داشته باشند).

توضیح ۲: با اخذ دروس جبرانی تعداد واحدها افزایش خواهد داشت و طول دوره نیز ممکن است بیش از ۴ نیم‌سال شود.

ب- شیوه آموزشی-پژوهشی:

شیوه آموزشی-پژوهشی
ردیف	نوع درس	تعداد واحد
۱	دروس عمومی	–
۲	دروس پایه	–
۳	دروس تخصصی/الزامی (دروس نظری+کارورزی)	۲۲ (۱۸ واحد + ۴ واحد)
۴	دروس اختیاری	۶
۵	پایان‌نامه	۴
۶	جمع	۳۲

توضیح: در صورتی‌که با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، دانشجو شرایط اخذ پایان‌نامه را داشته باشد، می‌تواند تحت نظر استاد راهنما، موضوع مورد مطالعه خود را انتخاب و در گروه برای تصویب مطرح نماید. انتخاب پروژه تحقیقاتی دردوره کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی بر اساس علاقه و توانایی دانشجو و با نظر استاد راهنما و توافق گروه صورت می‌گیرد. موضوع انتخاب شده باید درجهت شناخت و رفع مسائل اساسی در زمینه سنجش، پیش‌گیری و درمان مشکلات و اختلالات روانی باشد و به‌طور مؤکد پیشنهاد می‌شود موضوعات با جهت‌گیری فرهنگی و اجتماعی باشد و امکانات اجرای طرح در زمانی منطقی و درمحل اجرا موجود باشد.

برنامه درسی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی (دروس جبرانی)
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد	نظری (ساعت)	عملی (ساعت)
۱	آسیب‌شناسی روانی (۱)	۲	۲ واحد ۳۲ ساعت	–
۲	آسیب‌شناسی روانی (۲)	۲	۲ واحد ۳۲ ساعت	–
۳	روانشناسی شخصیت	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۴	روانشناسی تحولی (۱)	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۵	روانشناسی تحولی (۲)	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۶	آمار استنباطی	۳	۲ واحد ۳۲ساعت	۱ واحد ۳۲ ساعت
۷	اصول روانشناسی بالینی	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۸	روانشناسی شناختی	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۹	روش تحقیق	۳	۲ واحد ۳۲ساعت	۱ واحد ۳۲ ساعت
۱۰	فنون مشاوره و روان‌درمانی	۲	۱ واحد ۱۶ساعت	۱ واحد ۳۲ ساعت
۱۱	روانشناسی یادگیری	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۱۲	روانشناسی فیزیولوژیک	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۱۳	متون روانشناسی به انگلیسی (۱)	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–
۱۴	متون روانشناسی به انگلیسی (۲)	۲	۲ واحد ۳۲ساعت	–

توضیح ۱: دانشجو موظف است تعدادی از واحدهای جبرانی را پس از اعلام گروه آموزشی اخذ نماید. حداکثر واحد جبرانی درکارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ۲۴ واحد است. دروس جبرانی از دروس کارشناسی رشته روانشناسی است.
توضیح ۲: در صورتی‌که مقررات تصریح‌شده و یا سیاست‌های کلان وزارت علوم، امکان ورود دانشجویان سایر رشته‌ها را به این رشته فراهم نماید، دانشجویان غیرمرتبط به‌طور قطع باید دروس جبرانی را با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه بگذرانند.

توضیح ۳:دانشجویان رشته‌های روانشناسی موظف‌اند، مطابق با قوانین مرتبط، علاوه بر تعداد واحدهای دوره با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، تمامی یا تعدادی از دروس جبرانی مرتبط را بگذرانند.

برنامه درسی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دروس تخصصی (الزامی)
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد	نظری (ساعت)	عملی (ساعت)	پیش نیاز
۱	آسیب‌شناسی روانی تحولی	۲	۳۲	—-	—-
۲	نظریه‌های روان‌درمانگری	۲	۳۲	—-	—-
۳	(ارزیابی بالینی ۱) مصاحبه بالینی	۲	۱۶	۳۲	آسیب‌شناسی روانی تحولی
۴	ارزیابی بالینی ۲ (آزمون‌های عینی، شناختی و فرافکن)	۲	۱۶	۳۲	(ارزیابی بالینی ۱) مصاحبه بالینی
۵	آمار و روش تحقیق کمی و کیفی پیشرفته	۲	۱۶	۳۲	—-
۶	مداخلات معنوی و دینی در روانشناسی بالینی	۲	۱۶	۳۲	نظریه‌های روان‌درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)
۷	مداخلات شناختی-رفتاری	۲	۱۶	۳۲	نظریه‌های روان‌درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)
۸	مداخلات روان‌شناختی زوجین و خانواده	۲	۱۶	۳۲	نظریه‌های روان‌درمان‌گری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)
۹	اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی بالینی	۱	۱۶	—-	—-
۱۰	روان داروشناسی (سایکوفارماکولوژی)	۱	۱۶	—-	—-
۱۱	کارورزی ۱	۲	—-	۲۴۰	آسیب‌شناسی روانی تحولی، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)، ارزیابی بالینی ۲ (آزمون‌های عینی، شناختی و فرافکن)، مداخلات شناختی-رفتاری
۱۲	کارورزی ۲	۲	—-	۲۴۰	آسیب‌شناسی روانی تحولی، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)، ارزیابی بالینی ۲ (آزمون‌های عینی، شناختی و فرافکن)، مداخلات شناختی-رفتاری

توضیح۱: مدت تدریس یک واحد نظری ۱۶ ساعت و یک واحد عملی ۳۲ ساعت آموزشی است.

توضیح۲: دانشجو تمام ۲۲ واحد دروس تخصصی (الزامی) کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی را برحسب تنظیم گروه آموزشی خواهد گذراند.

برنامه درسی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی (دروس اختیاری)
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد	نظری (ساعت)	عملی (ساعت)	پیش نیاز
۱	فنون درمان‌های روان‌پویشی	۲	۱۶	۳۲	نظریه‌های روان‌درمان‌گری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)
۲	روانشناسی تحولی پیشرفته	۲	۳۲	—-	—-
۳	عصب‌روان‌شناختی بالینی	۲	۳۲	—-	—-
۴	پیش‌گیری و درمان اعتیاد	۲	۱۶	۳۲	نظریه‌های روان‌درمان‌گری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)
۵	گروه‌درمانی	۲	۱۶	۳۲	نظریه‌های روان‌درمان‌گری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)
۶	روانشناسی سالمندان و مداخله‌های مرتبط	۲	۱۶	۳۲	—-
۷	مداخلات روان‌شناختی در آسیب‌های نوپدید	۲	۱۶	۳۲	—-
۸	مداخله در بحران	۲	۳۲	—-	—-

توضیح ۱: در شیوه آموزشی-پژوهشی دانشجو موظف است ۶ واحد از دروس اختیاری را پس از اعلام گروه آموزشی دانشگاه انتخاب و اخذ نماید.
توضیح ۲: در شیوه آموزش‌محور دانشجو به جای اخذ واحد پایان‌نامه موظف به گذراندن ۱۰ واحد از دروس اختیاری است .

______________________

چارت درسی

جهت دانلود و مشاهده چارت درسی روانشناسی بالینی اینجا کلیک کنید.

رشته روانشناسی، گرایش روانشناسی بالینی

روانشناسی بالینی Clinical Psychology روانشناسی بالینی یکی از شاخه‌های روانشناسی است که هدف آن مطالعه نابهنجاری‌های رفتاری، شناختی و هیجانی انسان، پیش‌گیری از این نابهنجاری‌ها و در نهایت تغییر و درمان آنها براساس نظریه‌های موجود در علم روانشناسی است. به‌طور خلاصه می‌توان گفت هدف روانشناسی بالینی بیش از هر چیزی حفظ یا بازگرداندن سلامت روان […]

کارشناسی ارشد , همه دروس