روانشناسی بالینی یکی از شاخه های روان شناسی است که در ارتباط با شناخت ناهنجاری های رفتار انسان، تغییر و درمان ناهنجاری و راه های پیشگیری از آن سخن می گوید. رشته کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی محبوب ترین و وسیع ترین گرایش روانشناسی می باشد . امروزه گرایش بالینی بیشترین تعداد متقاضیان را در بین داوطلبان به خود اختصاص داده است. اغلب داوطلبان به دلیل علاقمندی به شناخت منشاء اختلالات رفتاری و ناهنجاری ها به سمت رشته روانشناسی بالینی گرایش پیدا می کنند. از سوی دیگرکاربرد این رشته در زندگی روزمره نیز موجب محبوبیت آن شده است. از جمله مهم ترین دروس این رشته شامل آسیب شناسی روانی، مصاحبه تشخیصی، روان شناسی رشد ، نظریه های روان درمانگری و ارزیابی بالینی است. دانشجویان رشته روانشناسی بالینی علاوه بر شناخت انواع اختلالات روانی، اصول مرتبط با سنجش ، مداخلات درمانی و پیشگیری از ناهنجاری ها را فرا می گیرند.
گرایش ها
دوره کارشناسی ارشد روانشناسی متشکل از چندین گرایش است که در دانشگاه ایرانیان گرایش بالینی ارائه می شود. » روانشناسی بالینی » روانشناسی خانواده درمانی » روانشناسی عمومی » روانشناسی تربیتی » روانشناسی صنعتی و سازمانی » روانشناسی شناختی » روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی » روانشناسی اسلامی با گرایش روانشناسی مثبت گرا » روانشناسی بالینی کودک » روانشناسی شخصیت » روانشناسی سلامتمهارت های فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
فارغ التحصیل ارشد روانشناسی بالینی باید دارای مهارت گوش دادن فعال و فن بیان مناسب جهت انتقال موثر اطلاعات باشد. داشتن هوش اجتماعی، توانایی درک دلیل رفتار دیگران ،استفاده از منطق و استدلال ازجمله شاخص های لازم برای یک روانشناس حوزه بالینی است. در این حرفه فرد با موقعیتهای استرسزای فراوانی روبرو خواهد بود، روانشناس باید بتواند در چنین شرایطی، کنترل موقعیت را بدست گیرد. مراجعه کنندگان باید بتواند به روانشناس خود اعتماد کنند. حس مسئولیت و تعهد روانشناس بالینی از اهمیت زیادی برخوردار است. بهطور کلی روانشناس بالینی باید ظرافتهای گفتاری و رفتاری بسیاری را رعایت کند که این موضوع، مستلزم داشتن دانش کافی، علاقه و استعداد جهت برقراری و درک روابط انسانی است.
هدف از این دوره:
» تربیت نیروهای کارامد در حوزه های پیشگیری، تشخیص و روان درمانگری اختلالات روان شناختی با جهت گیری فرهنگ بومی و دینی. » تربیت نیروی انسانی کارآمد، برای فعالیت در امور آموزشی و پژوهشی مربوط به رشته و نیاز جامعه با جهت گیری فرهنگ بومی و دینی.مهارت، توانمندی و شایستگی دانش آموختگان روانشناسی بالینی
مهارت ها، شایستگی ها و توانمندی های ویژه | دروس مرتبط |
ارائه خدمات بالینی روانشناختی سنجش و تفسیر بالینی نتایج اجرای آزمونهای روانشناختی مصاحبه ، و تشخیص بالینی مداخله های بالینی | ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه تشخیصی) ارزیابی بالینی ۲ (آازمون های شناختی ،عینی و فرافکن) مداخلات شناختی – رفتاری، مداخلات معنوی – دینی مداخلات روان شناختی زوجین و خانواده گروه درمانی |
خدمات آموزشی : ارائه دوره های آموزشی در سطح اول پیشگیری (مهارتهای زندگی، شیوه های فرزند پروری، بهداشت روانی و.) | روان شناسی تحولی پیشرفته |
خدمات پژوهشی: توانایی مسأله یابی و انجام پژوهش های مرتبط در حوزۀ خدمات بالینی | آمار و روش تحقیق کمی و کیفی پیشرفته |
مهارت ها، شایستگی ها و توانمندی های عمومی | دروس مرتبط |
توانائی مسأله یابی و انجام پژوهش های مرتبط در حوزۀ آسیب های نو پدید | مداخلات روانشناختی در آسیب های نو پدید |
توانائی مداخله در بحران | مداخله در بحران |
طول دوره و شکل نظام
نظام کارشناسی ارشد به دو شیوه آموزشی و آموزشی – پژوهشی اجرا می گردد که هر یک شامل دو بخش آموزشی و پژوهشی (پایان نامه ) می باشد. طول مدت لازم برای اتمام کل این دوره در حالت عادی ۲ سال است. حداقل و حداکثر مدت مجاز فارغ التحصیلی این دوره مطابق آیین نامه دوره کارشناسی ارشد (و برای این دانشگاه آیین نامه های دوره های مجازی) می باشد. نظام آموزشی آن واحدی است و کلیه درس ها ، کارورزی و پایان نامه ( در شیوه آموزشی – پژوهشی ) در ۴ نیمسال ارائه می شوند. زمان هر نیمسال ۱۶ هفته است و مدت تدریس یک واحد نظری ۱۶ ساعت است. تذکر: با اخذ دروس جبرانی تعداد واحدها افزایش خواهد داشت و طول دوره نیز ممکن است بیش از ۴ نیمسال شود.تعداد واحدهای درسی (و پژوهشی)
تعداد واحدهای درسی و پژوهشی این دوره برای هر دو شیوه آموزشی و آموزشی – پژوهشی ۳۲ واحد و به شرح زیر می باشد: الف- شیوه آموزش محور: دروس تخصصی(الزامی): ۱۸ واحد کارورزی: ۴ واحد دروس اختیاری: ۱۰ واحد (تمامی دروس اختیاری جزو دروس تخصصی روانشناسی می باشد) تذکر۱: شیوه آموزشی پیش فرض در موسسه آموزش عالی الکترونیکی ایرانیان شیوه آموزش محور می باشد. ترکیب و تنوع دروس با توجه به جداول تعیین شده و تحت نظر گروه روانشناسی تعیین و ارائه می شود. ( لازم به ذکر است که دانشجویان می توانند با رعایت مقررات ویژه تقاضای تغییر شیوه آموزشی از آموزش محور به آموزشی-پژوهشی داشته باشند) تذکر ۲: با اخذ دروس جبرانی تعداد واحدها افزایش خواهد داشت و طول دوره نیز ممکن است بیش از ۴ نیمسال شود. ب- شیوه آموزشی – پژوهشی: دروس تخصصی (الزامی): ۱۸ واحد کارورزی: ۴ واحد دروس اختیاری: ۶ واحد (تمامی دروس اختیاری جزو دروس تخصصی روانشناسی می باشد) پایان نامه: ۴ واحد در صورتیکه با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، دانشجو شرایط اخذ پایان نامه را داشته باشد، می تواند تحت نظر استاد راهنما، موضوع مورد مطالعه خود را انتخاب و در گروه برای تصویب مطرح نماید. انتخاب پروژه تحقیقاتی دردوره کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی بر اساس علاقه و توانایی دانشجو و با نظر استاد راهنما و توافق گروه صورت میگیرد. موضوع انتخاب شده باید درجهت شناخت و رفع مسایل اساسی در زمینه شناخت، پیشگیری و درمان مسائل، مشکلات و اختلالات روانی باشد و به طور موکد پیشنهاد می شود موضوعات با جهت گیری فرهنگی و اجتماعی باشد و امکانات اجرای طرح در زمانی منطقی و درمحل اجرا موجود باشد.برنامه درسی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
دروس جبرانی | ||||
ردیف | عنوان درس | تعداد واحد | نظری (ساعت) | عملی (ساعت) |
۱ | آسیب شناسی روانی (۱) | ۲ | ۳۲ | —- |
۲ | آسیب شناسی روانی (۲) | ۲ | ۳۲ | —- |
۳ | روانشناسی شخصیت | ۲ | ۳۲ | —- |
۴ | روانشناسی تحولی (۱) | ۲ | ۳۲ | —- |
۵ | روانشناسی تحولی (۲) | ۲ | ۳۲ | —- |
۶ | آمار استنباطی | ۳ | ۳۲ | ۳۲ |
۷ | اصول روانشناسی بالینی | ۲ | ۳۲ | —- |
۸ | روانشناسی شناختی | ۲ | ۳۲ | —- |
۹ | روش تحقیق | ۳ | ۳۲ | ۳۲ |
۱۰ | فنون مشاوره و روان درمانی | ۲ | ۱۶ | ۳۲ |
۱۱ | روانشناسی یادگیری | ۲ | ۳۲ | —- |
۱۲ | روانشناسی فیزیولوژیک | ۲ | ۳۲ | —- |
۱۳ | (۱) متون روانشناسی به انگلیسی | ۲ | ۳۲ | —- |
۱۴ | (۲) متون روانشناسی به انگلیسی | ۲ | ۳۲ | —- |
دروس تخصصی | |||||
ردیف | عنوان درس | تعداد واحد | نظری (ساعت) | عملی (ساعت) | پیش نیاز |
۱ | آسیب شناسی روانی تحولی | ۲ | ۳۲ | —- | —- |
۲ | نظریه های روان درمانگری | ۲ | ۳۲ | —- | —- |
۳ | (ارزیابی بالینی ۱) مصاحبه بالینی | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | آسیب شناسی روانی تحولی |
۴ | ارزیابی بالینی ۲ (آزمونهای عینی،شناختی و فرافکن) | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | (ارزیابی بالینی ۱) مصاحبه بالینی |
۵ | آمار و روش تحقیق کمی و کیفی پیشرفته | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | —- |
۶ | مداخلات معنوی و دینی در روانشناسی بالینی | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | نظریه های روان درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی) |
۷ | مداخلات شناختی-رفتاری | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | نظریه های روان درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی) |
۸ | مداخلات روانشناختی زوجین و خانواده | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | نظریه های روان درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی) |
۹ | اخلاق حرفه ای در روانشناسی بالینی | ۱ | ۱۶ | —- | —- |
۱۰ | روان داروشناسی)سایکوفارماکولوژی( | ۱ | ۱۶ | —- | —- |
۱۱ | کارورزی ۱ | ۲ | —- | ۲۴۰ | آسیب شناسی روانی تحولی، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)، ارزیابی بالینی ۲ (آزمونهای عینی،شناختی و فرافکن)، مداخلات شناختی-رفتاری |
۱۲ | کارورزی ۲ | ۲ | —- | ۲۴۰ | آسیب شناسی روانی تحولی، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی)، ارزیابی بالینی ۲ (آزمونهای عینی،شناختی و فرافکن)، مداخلات شناختی-رفتاری |
دروس اختیاری | |||||
ردیف | عنوان درس | تعداد واحد | نظری (ساعت) | عملی (ساعت) | پیش نیاز |
۱ | فنون درمان های روان پویشی | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | نظریه های روان درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی) |
۲ | روانشناسی تحولی پیشرفته | ۲ | ۳۲ | —- | —- |
۳ | عصب روانشناختی بالینی | ۲ | ۳۲ | —- | —- |
۴ | پیشگیری و درمان اعتیاد | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | نظریه های روان درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی) |
۵ | گروه درمانی | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | نظریه های روان درمانگری، ارزیابی بالینی ۱ (مصاحبه بالینی) |
۶ | روانشناسی سالمندان و مداخله های مرتبط | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | —- |
۷ | مداخلات روانشناختی در آسیب های نو پدید | ۲ | ۱۶ | ۳۲ | —- |
۸ | مداخله در بحران | ۲ | ۳۲ | —- | —- |