پایان نامه گزارش علمی پژوهش انجام شده است، از این رو بایستی در عین جامع بودن مختصر و مفید باشد. دروس پروژه و سمینار کارشناسی ارشد به غیر از فقدان بخش نوآوری از لحاظ محتوایی و یا شکلی مشابه با پایان نامه است.
نکاتی که از لحاظ محتوایی می بایست در نگارش پایان نامه رعایت گردد:
یک پایان نامه به ترتیب شامل بخشهای زیر می باشد:صفحات آغازین
- بسم ا…
- شناسنامه پایان نامه (طبق فرم پیوست مندرج در قالب پایان نامه – فایل انتهای صفحه) عنوان تصویب شده با عنوان درج شده در پایان نامه باید عیناً یکی باشد.
- تائیدیه اعضای هیئت داوران حاضر در جلسه دفاع (طبق فرم پیوست مندرج در قالب پایان نامه – فایل انتهای صفحه)
- تقدیم (در یک صفحه)
- تشکر وقدردانی (در یک صفحه)
- چکیده ( حداکثر ۳۰۰ کلمه شامل حداکثر ۵ کلمه کلیدی ، ترجیحا” در یک صفحه شامل اشاره ای مختصر به اهمیت موضوع، روش تحقیق، نتایج و یافته ها)
فهرست
- فهرست مطالب
- فهرست اشکال (تمام اشکال با ذکر عنوان باید شماره گذاری شوند)
- فهرست جداول (تمام جداول با ذکر عنوان و رفرنس باید شماره گذاری شوند)
- فهرست علائم اختصاری
فصول پایان نامه
- مقدمه (در حدود پنج صفحه) در این فصل شرح مختصری از موضوع تحقیق و اهمیت آن با اشاره‌ای کوتاه به روش و مراحل تحقیق داده می شود که می بایست شامل این موارد باشد: تاریخچه ی موضوع، اهمیت موضوع، سوالات یا فرضیات، هدف تحقیق، روش تحقیق و مراحل تحقیق.
- مروری بر منابع (حداکثر ۳۰ الی ۵۰ صفحه) هدف از این بخش، بررسی و طبقه بندی یافته های دیگر محققان در سراسر دنیا و همچنین تعیین و شناسایی خلأهای تحقیقاتی می باشد.
- روش تحقیق (حدود ۲۵ الی ۴۰ صفحه) این فصل شامل اطلاعات و داده‌هایی است که بر پایه آن تحلیل داده ها صورت می‌گیرد. در این فصل علت انتخاب روش و تشریح کامل روش تحقیق ذکر می شود.
- نتایج و تفسیر آنها (۴۵ الی ۶۰ صفحه) این فصل تماماً شامل یافته ها و ماحصل مطالعات شخص پژوهشگر است.
- جمع بندی و پیشنهادها (حدود ۵ صفحه) در این فصل خلاصه ای از یافته‌های تحقیق جاری ذکر می گردد که شامل جمع بندی، نوآوری و پیشنهادها می باشد.
منابع و ماخذ
- هر جمله‌ای که در یک پایان نامه نوشته می‌شود یا یک جمله کاملاً بدیهی است یا باید دلیل آن بیان شود و یا اینکه باید به منبعی که آن موضوع را نقل یا اثبات کرده، ارجاع داده شود.
- کلیه مراجعی که در متن ذکر شده اند، باید در فهرست مراجع با مشخصات کامل نوشته شوند.
- تمام جداول، اشکال و فرمول ها اگر مربوط به کار خود دانشجو نیست باید با ذکر مرجع در متن آورده شوند.
- استاندارد رفرنس دهی در متن و فهرست مراجع باید یکسان باشد.
پیوستها (در صورت نیاز)
موضوعات مرتبط با متن گزارش پایان نامه که در یکی از گروه‌های زیر قرار می‌گیرد، در بخش پیوستها آورده شوند: ۱- اثبات های ریاضی یا عملیات ریاضی طولانی. ۲- داده و اطلاعات نمونه (های) مورد مطالعه (Case Study) چنانچه طولانی باشد. ۳- نتایج کارهای دیگران چنانچه نیاز به تفصیل باشد. ۴- مجموعه تعاریف متغیرها و پارامترها، چنانچه طولانی بوده و در متن به پایان نرسیده باشد.صفحه پایانی
- چکیده انگلیسی چکیده انگلیسی باید تا حد امکان ترجمه چکیده فارسی و شامل کلمات کلیدی باشد.
- صفحه عنوان انگلیسی
نکاتی از لحاظ نگارشی می بایست در نگارش پایان نامه رعایت گردد:
۱- نگارش صحیح
ساده‌نویسی: سادگی از ضروریات یک نوشته است. نویسنده باید ساده، روان و در عین حال شیوا و رسا بنویسد و عبارات مبهم، جملات پیچیده و کلمات نامأنوس در نوشته خود به‌کار نبرد. رعایت نکات دستوری و نشانه‌گذای: در سراسر پایان نامه باید قواعد دستوری رعایت شود و ارکان و اجزای جمله در جای مناسب خود آورده شود. فارسی نویسی: در حد امکان بایستی به جای کلمات غیر‌فارسی از معادل فارسی آنها استفاده نمود، به‌ویژه در مواردی که معادل فارسی مصطلح و رایج است. در این‌گونه موارد چنانچه احتمال عدم آشنایی خواننده با معادل فارسی وجود دارد، در اولین ظهور کلمه فارسی، اصل غیر‌فارسی آن به‌صورت پاورقی آورده شود. رعایت املای صحیح فارسی: رعایت املای صحیح فارسی به مطالعه و درک راحت‌تر نوشتار کمک می کند. از این رو بایستی از اشتباه های املایی و دستوری رایج همچون به کارگیری فعل، عدم رعایت نیم فاصله در عبارات دو کلمه‌ای و به کارگیری از همزه در نوشتار و … پرهیز شود. رعایت قواعد نشانه‌گذاری: منظور از نشانه‌گذاری به‌کار‌بردن علامت‌ها و نشانه‌هایی است که خواندن و فهم درست یک جمله را ممکن و آسان می‌کند. این موارد شامل به کارگیری صحیح ویرگول، نقطه، دونقطه، گیومه، نشانه پرسشی، خط تیره و پرانتز است.۲- سبک ها و قلم ها
اندازه و سبک قلم‌های فارسی و انگلیسی قابل استفاده در قسمت‌های مختلف پایان نامه در جدول ذیل آمده است:قلم انگلیسی
| موقعیت استفاده از قلم | انداره قلم | درشتی (Bold) |
| متن | Times New Roman 12 | |
| متن پاورقی | Times New Roman 8 | |
| متن جداول | Times New Roman 12 | |
| متن اشکال | Times New Roman 12 | |
| مراجع (قسمت عادی) | Times New Roman 10 | |
| مراجع (قسمت پررنگ) | Times New Roman 12 | بله |
| توضیحات کد برنامه‌نویسی | Courier New 10 | |
| کد برنامه‌نویسی | Courier New 10 | |
| کد برنامه‌نویسی (پررنگ) | Courier New 10 | بله |
قلم فارسی
| موقعیت استفاده از قلم | انداره قلم | درشتی (Bold) |
| عنوان فصل | B Nazanin 30 | بله |
| متن | B Nazanin 30 | |
| متن پاورقی | B Nazanin 10 | |
| عنوان زیر‌فصل ۱ | B Nazanin 18 | بله |
| عنوان زیر‌فصل ۲ | B Nazanin 16 | بله |
| عنوان زیر‌فصل ۳ | B Nazanin 16 | بله |
| عنوان زیر‌فصل ۴ | B Nazanin 13 | بله |
| عنوان زیر‌فصل ۵ | B Nazanin 13 | بله |
| شماره عنوان‌ها | Zar 16 | بله |
| شماره جداول | Lotus 12 | |
| شماره شکل‌ها | Lotus 12 | |
| عنوان جداول | B Nazanin 12 | |
| عنوان اشکال | B Nazanin 12 | |
| متن جداول | B Nazanin 10 | |
| متن جداول راست‌نویس | B Nazanin 10 | |
| متن اشکال | B Nazanin 10 | |
| مراجع (قسمت عادی) | B Nazanin 12 | |
| مراجع (قسمت پررنگ) | B Nazanin 12 | بله |
| توضیحات کد برنامه‌نویسی | B Nazanin 11 |
۳- فرمول‌ها (روابط ریاضی)
- واحد فرمول‌ها و اعداد و مقادیر مندرج در متن بایستی مطابق با سیستم‌های استاندارد ارائه شوند.
- هر فرمول نخستین باری که در متن استفاده می‌شود، بایستی تعریف شود.
- شیوه‌ی نگارش فرمول‌ها در تمامی متن بایستی یکنواخت باشد.
- همچنین از شماره‌گذاری مناسب مطابق با فصل مذکور استفاده شود.
- تمامی روابط به شکل چپ چین و شماره رابطه به شکل راست چین تنظیم شوند و با فاصله مناسب و یکنواخت در متن بکار روند.
- ارجاع به روابط ریاضی همواره باید پس از درج خود آن روابط در متن صورت گیرد.
۴- فاصله افقی و عمودی
- تنظیم فاصله‌ها به خوانایی متن، تفکیک مناسب بخشهای مختلف یک پایان نامه و زیبایی صفحات کمک می‌کند.
- فاصله بین خط‌ها بایستی ۱.۲ باشد. کافی است این کار یک بار روی سبک Normal اعمال گردد.
- پیش از هر تیتر یک فاصله عمودی به اندازه ۳۰pt و پس از آن فاصله عمودی ۲۴pt می‌باشد.
- پیش از عنوان اشکال و جداول و پس از شماره شکل یا جدول، دو فاصله خالی قرار می‌گیرد.
- تمامی کلمات مرکب در زبان فارسی به استثنای صفات فاعلی باید از هم جدا نوشته شوند.
۵- جداول، منحنی ها و شکل ها
- جداول و اشکال هر فصل باید از شماره ۱ به‌همراه شماره فصل مربوطه شماره‌گذاری شود و در داخل متن (بلافاصله پس از بندی که به آن شکل یا جدول ارجاع داده شده) آورده شود. در متن باید به تمامی جداول و شکل‌ها ارجاع داده شود. در عنوان جداول و شکل‌ها نام کمیت یا پدیده مورد مطالعه ذکر می‌شود. عنوان جداول در بالای جدول و عنوان شکل در پایین آن ذکر گردد.
- جداول، نمودارها وتصاویر باید خوانا، مرتب و مستقل باشند.
- هر جدول دارای شماره، عنوان، ستون‌ها و یا ردیف‌های یافته است.
- پاورقی و علایم اختصاری ممکن است در بعضی جدول‌ها ضروری باشند.
- عبارت های به کار رفته در جداول و شکل ها بایستی حتی الامکان فارسی باشند.
- هرگز نباید یک شکل یا جدول پیش از معرفی آن، در متن ظاهر شود.
۶- مراجع
- در بخش مراجع لازم است که مراجع به‌ترتیب حضور در متن آورده شوند.
- در ابتدای متن و پس از اشاره به نام مولف و یا در پایان جمله به منبع اشاره شود.
- در پایان پاراگراف به منبع مورد نظر اشاره گردد.
- در پایان عنوان شکل‌ها، نمودارها و جدول‌هایی که عیناً از مرجعی اخذ شده باشند.
- در صورتی که متنی بدون تغییر از منبعی نقل شود، باید در داخل علامت نقل قول ” ” قرار داده شود.
- به طور کلی، دوشیوه استاندارد جهت اشاره به مراجع در متن پایان نامه و ارائه فهرست منابع وجود دارد که در شیوه‌ی اول از نام نویسنده و سال و در شیوه دوم از شماره مسلسل داخل کروشه [ ] استفاده می‌شود.
قالب پایان نامه
قالب پایان نامه