الف) پژوهش چیست؟
پژوهش به معنای جستجوی هوشمندانه، خلاقانه و سازمان یافته در جهت یافتن حقایق است. لذا پژوهش با جمع آوری، بررسی و تفسیر منظم داده ها، راهکاری مناسب جهت پاسخ به یک سوال یا حل مشکل خاص را فراهم می سازد.
ب) فرآیند پژوهش شامل چه مراحلی است؟
پژوهش در رشته های مختلف علمی به شیوه های گوناگون انجام می شود و نمی توان یک روش مشخص که در همه شاخه های علوم کاربرد داشته باشد معرفی کرد. با این حال، اصول کلی حاکم بر فرآیند پژوهش عبارت است از:
گام اول. همه پژوهش ها با یک یا چند پرسش آغاز می شوند. این پرسش ها ذهن پژوهشگر را به خود مشغول کرده و او را به تلاش در جهت پاسخگویی به آن ها وا می دارد.
گام دوم. پژوهشگر به جستجو در منابع علمی زمینه تحقیقی خود می پردازد و با بررسی دقیق آن ها به تصویر روشن تری از میزان دانش موجود در آن زمینه دست می یابد، به این مرحله”مرور پیشینه پژوهش” می گویند. اگر در این مرحله منابعی برای پژوهشگر مفید باشد و از آن ها به نحوی استفاده کند، در گزارش تحقیق خود فهرستی کامل از تمام منابع مورد استفاده را به دقت و مطابق با استانداردهای تعیین شده ذکر می نماید.
گام سوم. پژوهشگر به گردآوری اطلاعات و داده هایی می پردازد که می تواند در آینده مبنای تحلیل ها و تفسیرهایی قرار گیرد که در نهایت به یافتن پاسخ پرسش های اولیه منجر شود.
این بخش از پژوهش در حوزه های مختلف علمی به شیوه های متفاوتی انجام می شود. به طور مثال در پژوهش های حوزه های علوم انسانی و علوم اجتماعی مانند روانشناسی، علوم تربیتی و جامعه شناسی از ابزارهایی مانند پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده می شود. در علوم تجربی پژوهشگران در این مرحله به انجام آزمایش های مختلفی می پردازند.
گام چهارم. داده های گردآوری شده به روش هایی مختلف، مانند استفاده از “مبانی علم آمار ” سازماندهی و خلاصه می شوند. این سازماندهی و خلاصه سازی به نحوی صورت می پذیرد که امکان توصیف و مقایسه نتایج حاصل شده برای پژوهشگر فراهم می شود.
گام پنجم. پژوهشگر می تواند بر اساس تحلیل یافته های مراحل قبل به پاسخی روشن برای پرسش مطرح شده دست یابد.
گام آخر. نتایج پژوهش انجام شده منتشر می شود.
سطح اصلی ترین نمود پژوهش در سطح دانشجویی، واحد پایان نامه می باشد.
ج) تعریف گزارش پایان نامه
ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮔﺰارﺷﯽ اﺳﺖ ﻣﮑﺘﻮب ﮐﻪ در آن داﻧـﺸﺠﻮ ﺑﺮرﺳـﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺧﻮﯾﺶ را در ﯾﮑﯽ از ﺣﯿﻄﻪ ﻫﺎی رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ، زﯾـﺮ ﻧﻈـﺮ اﺳـﺘﺎد راﻫﻨﻤـﺎ اﻧﺠﺎم داده و نتایج ان را ارائه ﻣﯽ نماید.
د) اﻫﺪاف واﺣﺪ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ
هدف از انجام پایان نامه، فعالیت تمام وقت دانشجو تحت راهنمایی استاد راهنما برای انجام پژوهش های تحقیقاتی، به منظور فراگیری علمی روش تحقیق و ایجاد نوآوری پیرامون یک موضوع تخصصی است که شامل موارد زیر است:
– حل یک مشکل، بهینه سازی روش کنونی انجام یک کار، و یا انواع خدمات جدید
– گسترش و تعمیق دانش در یک زمینه خاص
– اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه برای ﺗﻔﮑﺮ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮﺿﻮع و ﺑﺪﻧﺒﺎل آن ﭘﮋوﻫﺶ و ﺗﺤﻘﯿﻖ و اراﯾـﻪ راﻫﮑﺎرﻫـﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﮕﺮش ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ
– آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ آخرین دستاوردهای علمی در یک زمینه خاص
– آﺷﻨﺎﯾﯽ و ﮐﺴﺐ ﻣﻬﺎرت در اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻤﻊ آوری داده ﻫﺎ، ﭘﺮدازش داده ﻫﺎ و ابزارهای تحقیق
– آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﯿﻮه ﺻﺤﯿﺢ ﻧﮕﺎرش
– ﮐﺴﺐ ﺗﻮاﻧﺎﯾ ﯽ در اراﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻄﺎﻟﺐ
ه) اﻧﻮاع ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ
ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻨﯿﺎدی، ﮐﺎرﺑﺮدی و ﺑﻨﯿﺎدی – ﮐﺎرﺑﺮدی ﺑﺎﺷﻨﺪ . از این رو، انواع و اشکال ﻣﺮوری، ﮔﺮد آوری، ترجمه کامل از منابع دیگر و ﮔﺰارش ﻣﻮارد ﻧـﺎدر مورد قبول ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
و) ﻣﺮاﺣﻞ کلی اﺟﺮای ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ
۱- اﻧﺘﺨﺎب ﻋﻨﻮان و ﻧﮕﺎرش ﻃﺮح ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ یا پیشنهاده ( Proposal )
۲- ﺗﺼﻮﯾﺐ پیشنهاده در گروه های مربوطه
۳- انجام ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ
۴- ﻧﮕﺎرش گزارش ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ
۵- دﻓﺎع از ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ
از آنجا که پایان نامه را می توان نتیجه کار دانشجو پس از طی مراحل پژوهش در حوزه ی تخصصی دانست، بدین جهت پایان نامه علاوه بر محتوای مناسب علمی می بایست از نگارش صحیح برخوردار باشد. با توجه به این مهم، و با اتکا بر اصول علمی روش تحقیق و ملاحظه روش‌های پژوهش و نگارش پایان‌نامه، الگو و قالب معینی ( تمپلیت ) در جهت تهیه، تدوین و نگارش گزارش پایان نامه تنظیم شده است که از طریق همین سایت قابل بارگیری است. (اینجا کلیک کنید)
لذا امید است دانشجویان گرامی پیش از تهیه و تنظیم کتابچه پایان‌نامه، بامطالعه و رعایت نکات مطرح‌شده به نگارش پایان‌نامه‌ای باکیفیت ( هم ازلحاظ محتوای علمی و هم نگارشی ) اقدام نمایند.